ร่างกายของคนเรา มีการทำงานของระบบอวัยวะต่างๆ ร่วมกัน เช่น ระบบย่อยอาหาร ระบบหายใจ ระบบสืบพันธุ์ระบบไหลเวียนโลหิต ฯลฯ ซึ่งทุกระบบนั้นมีความสัมพันธ์กัน และสำคัญกับร่างกายของเราทั้งสิ้น หากระบบใดระบบหนึ่งเกิดความเสียหาย ก็อาจส่งผลให้ระบบอวัยวะอื่นๆ ทำงานได้ไม่เต็มที่ตามไปด้วย

ซึ่งเรื่องราวที่เราจะหยิบยกมาแบ่งปันกันในวันนี้ เป็นเรื่องราวของอวัยวะสำคัญในระบบไหลเวียนโลหิต คือ “หลอดเลือดดำ (Vein)” นั่นเองค่ะ

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน ลิ่มเลือดอุดตัน
cc : โรงพยาบาลสมิติเวช

หลอดเลือดดำ (Vein) ทำหน้าที่อะไร ?

หลอดเลือดดำ เป็นอวัยวะที่มีลักษณะคล้ายหลอดเล็กๆ ทำหน้าที่ลำเลียง ขนส่งเลือดเสียในร่างกายกลับเข้าสู่หัวใจ เพื่อส่งไปฟอกที่ปอดต่อไป ซึ่งหลอดเลือดดำจะกระจายอยู่หลายจุดทั่วร่างกายของเรา และมีความสำคัญไม่แพ้หลอดเลือดแดง (Artery) เลยค่ะ

หลอดเลือดจะทำงานได้ดีก็ต่อเมื่อไม่มีอะไรมาอุดตันให้เลือดเกิดการไหลเวียนไม่สะดวก ถ้าอุดตันขึ้นมา จะส่งผลกับร่างกายอย่างแน่นอนค่ะ

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน คืออะไร ?

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน (Venous Thromboembolism) หรือ โรคลิ่มเลือดอุดตัน คือภาวะที่มีลิ่มเลือดไปขวางเส้นทางการไหลเวียนของเลือดในหลอดเลือดดำ และสามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณ

โดยส่วนมากมักจะเกิดขึ้นที่บริเวณขา ทำให้ขาของผู้ที่ป่วยโรคนี้ มีอาการปวด บวม แดง ตั้งแต่บริเวณน่องขามาจนถึงต้นขาได้

อันตรายจากลิ่มเลือดอีกประการหนึ่งก็คือ เจ้าลิ่มเลือดนี้ยังสามารถไหลเวียนไปยังส่วนอื่นๆ ในร่างกายของเราได้ค่ะ เช่น ปอด ที่ถ้ามีลิ่มเลือดไปติดที่ปอดก็อาจทำให้เกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอดได้ ผู้ป่วยจะมีอาการหายใจลำบาก เจ็บแน่นหน้าอก หรือไอเป็นเลือด

และผู้ป่วย 30% จะเสียชีวิตในเวลาอันรวดเร็ว เพราะฉะนั้น ถ้าหากมีอาการจึงควรรีบมาพบแพทย์เพื่อทำการรักษาโดยเร็วนะคะ

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน ลิ่มเลือดอุดตัน

ปัจจัยที่เสี่ยงทำให้เกิดโรคหลอดเลือดดำอุดตัน

บางคนอาจไม่รู้ว่าพฤติกรรมที่ทำกันอยู่ทุกวันอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคหลอดเลือดดำอุดตันได้เหมือนกัน เรามาดูกันค่ะว่า ใครมีพฤติกรรมใด หรืออาการใดที่เสี่ยง และทำเกิดโรคนี้ขึ้นกันบ้าง

1.ผู้ป่วยโรคมะเร็ง
2. ผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด (มีแนวโน้มที่เลือดจะแข็งตัวง่ายกว่าปกติ)
3. ผู้ที่นั่งท่าเดิมเป็นเวลานานๆ โดยไม่เปลี่ยนท่าทาง (เสี่ยงเป็นโรค ออฟฟิศซินโดรม )
4. ผู้ที่สูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกฮอล์บ่อยๆ
5. ผู้หญิงตั้งครรภ์ หรือ คนที่รับประทานยาคุมกำเนิด
6. ผู้ป่วยที่เพิ่งเข้ารับการผ่าตัด

การรักษาโรคหลอดเลือดดำอุดตัน 

การรักษาโรคนี้ แพทย์จะใช้วิธีการรักษาด้วยการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด โดยในช่วงแรกจะต้องใช้ยาแบบฉีด เพื่อให้ออกฤทธิ์ได้ทันที แล้วภายหลังจากนั้น เมื่ออาการของผู้ป่วยดีขึ้น จึงเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดแบบรับประทาน

ปัจจุบันได้มียาต้านการแข็งตัวของเลือดแบบรับประทานชนิดใหม่ คือ NOACs ที่เป็นยาที่ออกฤทธิ์เร็ว ส่วนระยะเวลาที่ใช้ในการรักษานั้นก็จะขึ้นอยู่กับสาเหตุและตำแหน่งที่หลอดเลือดดำเกิดการอุดตัน

โรคหลอดเลือดดำอุดตัน ลิ่มเลือดอุดตัน

สิ่งที่ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดดำอุดตัน ควรหลีกเลี่ยง

ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดดำอุดตัน ควรหลีกเลี่ยงกีฬา หรืกิจกรรมที่อาจทำให้เกิดการกระทบกระแทกแล้วร่างกายได้รับบาดเจ็บ หรือหลีกเลี่ยงสถานการณ์และสถานที่ที่อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ เช่น การหกล้ม

และที่สำคัญ ไม่ควรซื้อยามากินเอง เพราะยาบางชนิดมีผลทำให้ระดับยาต้านการแข็งตัวของเลือดเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ ซึ่งถ้าหากมีเลือดออกผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

การป้องกันโรคหลอดเลือดดำอุดตัน

การป้องกันโรคหลอดเลือดดำอุดตันในกรณีของผู้ป่วยที่ต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานาน และไม่ค่อยได้เคลื่อนไหวร่างกายมากนัก ซึ่งคนในกลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มเสี่ยง และแพทย์จะให้ยาป้องกันเอาไว้อยู่แล้ว

ส่วนคนปกติที่ต้องเดินทางไกล หรือต้องนั่งทำงานเป็นเวลานาน ควรปรับเปลี่ยนท่าทางหรือขยับร่างกายบ้าง เช่นการลุกขึ้นยืนหรือเดินทุกๆ  2 ชั่วโมง และดื่มน้ำสะอาดมากๆ ไม่ให้ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำ

หากไม่สามารถลุกขึ้นเดินได้ ก็ควรหาเวลาบริหารกล้ามเนื้อขา เช่นการขยับปลายเท้า บีบนวดกล้ามเนื้อขา หรือเหยียดขา เพื่อให้เลือดไหลเวียนสะดวก

“โรคหลอดเลือดดำอุดตัน” อาจเป็นโรคที่พบได้ไม่บ่อยนัก แต่ถ้าหากเกิดขึ้นแล้วก็ส่งผลร้ายกับร่างกายได้ไม่น้อยเลยทีเดียวค่ะ เพราะฉะนั้น อย่าลืมดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรค หากพบว่ามีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษาโดยเร็วเลยนะคะ

ขอบคุณข้อมูลจาก