โดย อรอนงค์ ชัยธง
ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท พรอสเพค รีท แมเนจเมนท์ จำกัด
ผู้จัดการกองทรัสต์เพื่อการลงทุนในสิทธิการเช่าอสังหาริมทรัพย์ พรอสเพค โลจิสติกส์และอินดัสเทรียล (PROSPECT) 

“TRUST” และ “REIT” ทั้งสองคำนี้มีความแตกต่างกันอย่างไร เชื่อว่านักลงทุนหลายคนก็มีความสงสัย พามาหาคำตอบไปพร้อมๆกัน

“TRUST” หรือ "ทรัสต์" คืออะไร

คำว่า "TRUST" หรือ ทรัสต์เพื่อธุรกรรมในตลาดทุน (Trust for Transactions in Capital Market) “ทรัสต์" ไม่ใช่นิติบุคคล แต่เป็นนิติสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นตามสัญญาก่อตั้งทรัสต์ เป็นการจัดการทรัพย์สินรูปแบบหนึ่ง ซึ่งกำหนดความสัมพันธ์ของบุคคล 3 ฝ่าย คือ

  • ผู้ก่อตั้งทรัสต์ (Settlor)
  • ทรัสตี (Trustee)
  • ผู้รับประโยชน์ (Beneficiary)

ในปัจจุบัน คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ออกประกาศให้ก่อตั้งทรัสต์ได้โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ

1) ทรัสต์สำหรับการบริหารและจัดการลงทุน (Active Trust) ที่มีการออกใบทรัสต์ โดยแบ่งย่อยได้ดังนี้
- ทรัสต์เพื่อการลงทุนของผู้ลงทุนสถาบันและรายใหญ่ Institutional Investor & High Net Worth Trust Fund (II & HNW Trust Fund)
- ทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ Real Estate Investment Trust (REIT)
- Exchange-Traded Fund ในรูปทรัสต์ (Exchange Traded Trust (ETT))
- นิติบุคคลเฉพาะกิจในรูปทรัสต์ (Special Purpose Trust) เพื่อการแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์
- ทรัสต์ที่เกี่ยวกับการออกตราสารศุกูก (Sukuk Trust)
- ทรัสต์เพื่อการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน (Infrastructure Trust)

2) ทรัสต์สำหรับการถือครองทรัพย์สินหรือเพื่อประโยชน์ในการชำระหนี้ในการออกหลักทรัพย์ (Passive Trust) โดยแบ่งย่อยได้ดังนี้
- ทรัสต์ในการออกและเสนอขายหุ้นให้กรรมการและพนักงาน (ESOP)
- ทรัสต์ในโครงการร่วมลงทุนระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง (EJIP)
- ทรัสต์ในการออกใบสำคัญแสดงสิทธิอนุพันธ์
- การตั้งบัญชีเงินสำรอง (Reserve Account) หรือเงินทุนทยอยชำระ (Sinking Fund) ในรูปทรัสต์เพื่อการชำระหนี้ในการออกหุ้นกู้
- การตั้งบัญชีทรัพย์สินในรูปทรัสต์ในการเรียกเก็บหนี้ให้นิติบุคคลเฉพาะกิจ
- ทรัสต์สำหรับธุรกรรมการเสนอขายโทเคนดิจิทัลที่อ้างอิงหรือมีกระแสรายรับจากอสังหาริมทรัพย์

3) ทรัสต์เพื่อประกอบกิจการเงินร่วมลงทุน (Private Equity Trust) ไม่ว่าจะเป็นตาม ข้อ 1) หรือ ข้อ 2)

“REIT” คืออะไร

คำว่า “REIT” หรือ ทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ (Real Estate Investment Trust) จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า REIT เป็นหนึ่งในประเภทของทรัสต์สำหรับการบริหารและจัดการลงทุน (Active Trust)

REIT มีลักษณะเป็นกองทรัพย์สินที่ถือกรรมสิทธิ์โดยทรัสตี (Trustee) ไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคล โดยผู้ก่อตั้ง REIT คือ ผู้ที่จะเข้าเป็นผู้จัดการกองทรัสต์ (REIT manager) และจะเป็นผู้เสนอขายหน่วยทรัสต์ นำเงินที่ได้จากการขายหน่วยทรัสต์มาให้กับทรัสตีเพื่อนำไปลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ที่มีศักยภาพ สามารถสร้างรายได้ค่าเช่าได้อย่างสม่ำเสมอ เพื่อที่จะจ่ายผลผลตอบแทนให้กับผู้ลงทุน โดยการจัดตั้ง REIT จัดตั้งขึ้นโดยสัญญาก่อตั้งทรัสต์ (Trust Deed) และจะแบ่งหน้าที่ให้ REIT Manager เป็นผู้บริหารจัดการ REIT และ Trustee เป็นผู้กำกับดูแลการปฏิบัติหน้าที่ของ REIT Manager และเก็บรักษาทรัพย์สินของ REIT นั้นๆ

ซึ่งจากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่าทั้งสองคำมีความแตกต่างกัน หากจะเรียกชื่อย่อของ REIT ว่ากองทรัสต์ เหมือนที่เคยได้ยิน อาจจะไม่ถูกความหมายมากนัก เพราะคำว่ากองทรัสต์นั่นมีความหมายกว้างมาก สามารถสื่อได้ถึงทรัสต์ได้หลายประเภท

Source : สำนักงาน ก.ล.ต. และตลาดหลักทรัพย์ ฯ
ประกาศคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ที่ กร. 23/2564 เรื่อง การกำหนดประเภทธุรกรรมในตลาดทุนที่ให้ใช้ทรัสต์ได้ >>> https://www.set.or.th/th/products/listing/files/Know_trusts.pdf
สามารถศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับ REIT เพิ่มเติมได้ที่ https://www.facebook.com/ProspectRM