นวัตกรรมจัดการ “พลาสติก” เปลี่ยนขยะให้มีค่ารับเทรนด์ “เศรษฐกิจสีเขียว”
นับตั้งแต่ 1 มกราคม 2563 ร้านสะดวกซื้อ รวมถึงซุปเปอร์มาร์เก็ตต่างรณรงค์ให้ลูกค้า พกถุงผ้ามาใส่สินค้าทดแทนการใช้ถุงพลาสติก กันครั้งใหญ่ เพราะ ขยะพลาสติก เป็นสิ่งที่ย่อยสลายได้ยาก เป็นปัญหาที่ทุกคนต้องให้ความใส่ใจ ซึ่งขยะพลาสติกได้สร้างปัญหาให้แก่สังคมและสิ่งแวดล้อมมาอย่างยาวนาน โดยในช่วง 2 – 3 ปีที่ผ่านมาหลายประเทศทั่วโลกมีความพยายามผลักดันการลด – เลิกใช้วัสดุที่ผลิตมาจากพลาสติกโดยเฉพาะสินค้าประเภทถุงบรรจุ ที่มีการใช้ในปริมาณมาก และยังมีขยะพลาสติกประเภทอื่นๆ ทั้ง ขวดน้ำ แก้วน้ำ หรือกล่องบรรจุภัณฑ์ ที่จำเป็นต้องได้รับการจัดการอย่างถูกวิธี
แน่นอนว่าความตื่นตัว เรื่องการจัดการ ขยะพลาสติก เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีการบริหารจัดการขยะพลาสติกที่จำเป็นต้องนำมาใช้ และจะเพิ่มบทบาทในโลกอนาคตอย่างมีนัยสำคัญ อาทิ
- นวัตกรรมอัพไซคลิ่ง : Upcycling ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการรีไซเคิล และเป็นวิธีการแก้ปัญหาพลาสติกเหลือทิ้งที่เหมาะสมกับบริบทของประเทศไทย โดยเป็นการนำขยะมาแปรรูปเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม ทำให้เป็นสิ่งใหม่ สามารถนำมาใช้ได้ในรูปแบบใหม่ๆ โดยไม่สร้างขยะกลับคืนสู่วงจรขยะพลาสติกอีกครั้ง เช่น การนำมาทำเป็นวัสดุก่อสร้าง อุปกรณ์สำนักงาน สินค้าไลฟ์สไตล์ เป็นต้น
- พลาสติกที่ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ หรือไบโอพลาสติก ซึ่งเป็นพลาสติกที่สามารถย่อยสลายได้ด้วยจุลินทรีย์และแบคทีเรียตามธรรมชาติโดยสามารถผลิตจากวัตถุดิบที่สามารถผลิตทดแทนขึ้นใหม่ได้ในธรรมชาติ เช่น อ้อย มันสำปะหลัง ข้าวโพด ฯลฯ มีคุณสมบัติในการใช้งานใกล้เคียงพลาสติกจากปิโตรเคมีแบบดั้งเดิม และพลาสติกชีวภาพแบบย่อยสลายได้จะกลับคืนสู่ธรรมชาติได้ 100% ซึ่งเป็นแนวทางสำหรับการใช้งานเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมได้อย่างแท้จริง
- นวัตกรรมเพื่อการจัดการไมโครพลาสติก โดยไมโครพลาสติกถือเป็นพลาสติกขนาดเล็กและมองไม่เห็น ซึ่งมักจะปนเปื้อนในแหล่งน้ำ ทะเล และกลายเป็นอาหารสัตว์ตามที่ปรากฏในข่าวสาร ทั้งนี้ เรื่องดังกล่าวเป็นเรื่องที่ต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วน โดยที่ผู้ประกอบการ และต้นทางในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องควรให้ความใส่ใจอย่างจริงจัง ด้วยการหาวัสดุทดแทนหรือมีกระบวนการจัดการที่รัดกุม เพื่อสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศที่ดีขึ้นทั้งระบบ
- การเปลี่ยนขยะพลาสติกเป็นพลังงาน ซึ่งเป็นอีกหนึ่งนวัตกรรมที่น่าสนใจ โดยสามารถนำขยะพลาสติกที่มีอยู่จำนวนมหาศาลมาแปรรูปให้เป็นพลังงานความร้อน พลังงานไฟฟ้า ฯลฯ และการพัฒนานวัตกรรมในรูปแบบนี้ยังจะช่วยลดต้นทุนในกิจกรรมดังกล่าว พร้อมสร้างมูลค่าให้กับอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องได้อีกด้วย
ในปี 2563 สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) เตรียมเดินหน้าโครงการนวัตกรรมสำหรับเมืองและชุมชนอย่างต่อเนื่อง พร้อมเฟ้นหานวัตกรรมการจัดการขยะพลาสติก (Plastic Waste Management Innovation) 5 ด้านได้แก่ นวัตกรรมการจัดเก็บขยะพลาสติก นวัตกรรมการคัดแยกขยะพลาสติก นวัตกรรมการใช้ประโยชน์จากขยะพลาสติก นวัตกรรมการกำจัดขยะพลาสติก และการสร้างความมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการขยะพลาสติก โดยจะเปิดรับข้อเสนอแนวคิดขั้นต้น ตั้งแต่วันที่ 3-28 กุมภาพันธ์ 2563
ขอบคุณข้อมูลจาก : สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
