อย.อนุมัติแล้ว ชุดตรวจ "โควิด" ด้วยตนเอง หาซื้อได้ที่ร้านขายยา
สำหรับความคืบหน้าการขอขึ้นทะเบียนชุดตรวจ Antigen test kit สำหรับประชาชนทั่วไป นายแพทย์ สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. เปิดเผยว่า ขณะนี้มี 5 บริษัท ยื่นเอกสารขอจดทะเบียนชุดตรวจที่สามารถใช้กับประชาชนกับอย.แล้ว 5 บริษัท ขึ้นทะเบียนไปแล้ว 3 บริษัท และจะขึ้นทะเบียนพรุ่งนี้อีก 2 บริษัท โดยสัปดาห์นี้จะเริ่มวางขายได้ และคาดว่าสัปดาห์หน้าจะมีบริษัทอื่นทยอยขอขึ้นทะเบียนอีก
โดยสถานที่ขายชุดตรวจ Antigen test kit ย้ำว่า จะต้องขายผ่านสถานพยาบาล คลินิก และร้านขายยาที่มีเภสัชกร ซึ่งมีผู้แนะนำวิธีใช้ที่ถูกต้อง เพื่อให้คำแนะนำแก่ประชาชนเกี่ยวกับวิธีการใช้ วิธีการเก็บสิ่งส่งตรวจ วิธีการแปลผล ข้อปฏิบัติตัวหลังทราบผลการตรวจ และการทิ้งชุดตรวจอย่างเหมาะสม ขอให้ผู้บริโภคสังเกตที่ฉลากของชุดตรวจจะมีข้อความภาษาไทยระบุว่า “บุคคลทั่วไปสามารถใช้ได้” และเลขที่ประเมินเทคโนโลยี ที่ได้รับอนุมัติจาก อย. ปรากฏบนฉลากหรือเอกสารกำกับเครื่องมือแพทย์ด้วย ซึ่งชุดตรวจดังกล่าวจะเป็นการเก็บตัวอย่างจากโพรงจมูกด้านหน้าหรือน้ำลาย โดยภายในชุดตรวจจะมีคู่มืออธิบายถึงวิธีการใช้ และวิธีการแปลผลฉบับภาษาไทย เพื่อให้ประชาชนเข้าใจและนำไปใช้ได้ได้อย่างถูกต้อง
ส่วนที่ขายกันในอินเทอร์เนตขณะนี้ถือว่า ไม่ใช่ชุดตรวจสำหรับประชาชน แต่อาจเป็นชุดตรวจโดยบุคลากรทางการแพทย์ หากประชาชนซื้อมาใช้ก็มีความเสี่ยงใช้ไม่ถูกวิธี ทำให้การแปลผลผิดพลาด และไม่ปลอดภัยได้ โดยการโฆษณาขายผ่านอินเทอร์เน็ตถือว่ามีความผิด
นายแพทย์ ธงชัย กีรติหัตถยากร รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า การตรวจหาเชื้อ แอนติเจน เทส คิส(Antigen test kit ) เป็นอีกหนึ่งแนวทางในการค้นหาผู้ติดเชื้อ ทำให้สามารถรู้ผลได้เร็วขึ้น15-30 นาที โดยจะเป็นทางออกที่จะทำให้การตรวจเร็วขึ้น หากเป็นเมื่อก่อน การตรวจหาเชื้อในพื้นที่ชุมชน อาจจะรู้ผลนาน
ซึ่งผู้บริโภคสามารถสามารถตรวจสอบชุดตรวจที่ได้รับอนุญาตจาก อย.ได้ทางเว็บไซต์ กองควบคุมเครื่องมือแพทย์
ทั้งนี้ ผู้บริโภคไม่ควรซื้อชุดตรวจหาแอนติเจนด้วยตนเองผ่านทางสื่อออนไลน์หรือแหล่งอื่น เนื่องจากอาจได้รับผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้คุณภาพมาตรฐาน เสี่ยงต่อการนำไปใช้และแปลผลผิดพลาด สำหรับผู้ประกอบการที่จะโฆษณาจำหน่ายชุดตรวจต้องได้รับอนุญาตจาก อย. ก่อน หากฝ่าฝืน มีโทษจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินห้าหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
นายแพทย์ ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ระบุว่า สิ่งสำคัญ ของการตรวจ แบบ แอนติเจน เทส คิส( Antigen test kit ) คือ การเก็บส่งตรวจที่อาจไม่ถูกต้อง ทำให้การอ่านค่าประเมินปิดพลาด เป็นผลบวกปลอม และผลลบปลอมได้ กล่าวคือ ผลบวกปลอม หมายความว่า ไม่ได้ติดเชื้อแต่ให้ผลการทดสอบเป็นบวก คือ อาจจะมาจากการปนเปื้อนจากพื้นที่ที่ทำการทดสอบอุปกรณ์ที่ใช้ / หรืออาจจะมีการทำขั้นตอนวิธีทดสอบไม่ถูกต้องเช่น อ่านผลเกินเวลาที่กำหนด รวมถึงสภาพสิ่งส่งตรวจไม่เหมาะสม
ส่วนผลลบปลอม อาจเป็นได้ว่าผู้ติดเชื้อเป็นผู้ติดเชื้อ แต่ให้ผลการทดสอบเป็นลบ หมายความว่า เพิ่งติดเชื้อในระยะแรก มีปริมาณไวรัสต่ำการเก็บสิ่งส่งตรวจไม่ถูกต้องดำเนินการตามขั้นตอนวิธีทดสอบไม่ถูกต้องเช่นไม่อ่านผลในช่วงเวลาที่กำหนดหรือปริมาณ
ทั้งนี้เมื่อทำการทดสอบด้วยชุดตรวจ แอนติเจนเทสคิส แล้วพบเชื้อ จะมีขีดปรากฏบนตลับ 2 ขีด คือ ขีดตัวซีและขีดตัวที // แต่หากผลเป็นลบคือไม่ติดเชื้อ จะขึ้น 1 ขีดที่ ตัวซี
หากเป็นผลบวก ติดต่อสถานบริการใกล้บ้าน คลินิกชุมชนใกล้บ้าน เป็นต้น ไม่จำเป็นต้องเป็นสถานพยาบาลขนาดใหญ่ก็ได้ หรือโทรประสาน 1330 จากนั้น ให้แยกกักตัวเองจากผู้อื่นเพื่อลดการแพร่เชื้อ สังเกตอาการตนเอง วัดอุณหภูมิเป็นประจำ ถ้ามีอาการหายใจลำบาก ควรติดต่อขอรับเข้ารับการรักษา
แต่หากผลเป็นลบ แปลความได้ 2 อย่างคือ ท่านอาจจะไม่มีเชื้อเลย หรือเป็นผลลบลวง คือ ยังมีเชื้อไม่มากพอที่จะทำให้ชุดตรวจหาเจอ ซึ่งจะต้องแยกกักตัวอยู่และทดสอบซ้ำอีกครั้งภายหลัง 3-5 วัน แต่หากมีอาการสามารถตรวจสอบได้เลย
โดยชุดตรวจ Test kit มีทั้ง แอนติเจนเทสคิส และแอนติบอดี้ เทสคิส หากสังเกตไม่ดี ลักษณะรูปแบบจะคล้ายกัน
หากมีการซื้อให้ได้ในอนาคต ประชาชนต้องแยกซื้อให้ถูกต้อง โดยสังเกตถ้าเป็นการตรวจภูมิต้านทานหรือแอนตี้บอดี้จะตรวจด้วยเลือด จะมีการเจาะท้องแขนหรือปลายนิ้ว ส่วนแอนติเจนเทสคิส จะเป็นการเก็บจากสารคัดหลั่ง ในโพรงจมูก หลังโพรงจมูก หรือหลังคอหอย หรือในช่องปากหรือแม้กระทั่งน้ำลาย ในบางรายที่พัฒนาตรวจจากน้ำลายได้ หาติดเชื้อยังไม่นาน มีเชื้อไม่มาก ผลตรวจอาจเป็นลบได้ ทำให้ต้องมีการตรวจซ้ำ3- 5 วันหลังจากนั้น เนื่องจากอาจจะเป็นผลจากกรณีที่ตรวจเร็วเกินไป
แนวทางการใช้ตรวจหาแอนติเจนเทสคิสในระบบ ต้องเป็นชุดตรวจที่ต้องผ่านการประเมิน และขึ้นทะเบียนกับอย. มี26 บริษัท ที่ขึ้นทะเบียนและใช้ในบุคลากรทางการแพทย์ การเก็บสารคัดหลั่งส่วนหนึ่ง ก็จะถูกให้เก็บหลังโพรงจมูก ลึกลงไปถึงคอหอย เพราะฉะนั้น ซึ่งชุดนี้อาจจะไม่เหมาะสมหากจะต้องนำไปตรวจเอง ซึ่งต้องหาชุดตรวจที่สามารถให้ประชาชนสามารถตรวจเองได้ง่ายคือแหย่ที่จมูกหรือน้ำลาย เป็นต้น
เบื้องต้น หากซื้อมาตรวจเอง ต้องตรวจสอบให้ดี ไม่แนะนำให้ไปหาซื้อชุดตรวจ แอนติเจนเทสคิส ในช่องทางออนไลน์หรือ ตามตลาดนัด เนื่องจากยังคงผิดกฎหมายอยู่ ยังไม่อนุญาตให้ขายในออนไลน์หรือตามตลาดนัดได้ แต่ในอนาคต จะมีการอนุญาตให้ขายในร้านขายยาได้ เนื่องจาก การซื้อขายยังต้องมีการให้คำแนะนำการให้บริการในการนำไปใช้
สำหรับ การติดเชื้อโควิด เมื่อผ่านไประยะหนึ่ง 2 -7 วัน อาจจะมีอาการ ในช่วงที่จะทำการตรวจ คือ การตรวจหาตัวไวรัส ว่ามีการติดเชื้อหรือไม่ ซึ่งวิธีมาตรฐานคือ rt-pcr แต่วันนี้จะมีการนำ แอนติเจนเทสคิส เข้ามาเสริม สนับสนุนในการค้นหาผู้ติดเชื้อให้ได้เร็วขึ้น เพื่อลดการแพร่ระบาด เมื่อเชื้อไวรัสเข้าร่างกายแล้ว ร่างกายก็จะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา ระยะเวลาคือ 10 วัน หรือบางราย 2-3 สัปดาห์